Blockchain trong nông nghiệp: Lợi ích lớn nhưng không dễ thực hiện

Công Nghệ

08/05/2018 | 08:54 GMT+7

Công nghệ blockchain bắt đầu gây sự chú ý cùng với sự trỗi dậy của bitcoin và các đồng tiền ảo khác. Dù blockchain được ứng dụng đầu tiên trong giao dịch tiền ảo nhưng khái niệm này cũng có thể áp dụng cho tất cả các loại giao dịch, bao gồm các giao dịch trong lĩnh vực nông nghiệp.

Truy xuất nguồn gốc nhanh chóng

Tập đoàn bán lẻ Walmart đã thử nghiệm thành công hai dự án sử dụng công nghệ blockchain để truy nguồn gốc của thịt heo ở Trung Quốc và xoài ở Trung Mỹ. Trước khi sử dụng công nghệ blockchain, Walmart đã tiến hành một bài kiểm tra truy xuất nguồn gốc một loại xoài được bán tại một trong các siêu thị của Walmart. Kết quả là Walmart phải mất 6 ngày, 18 giờ và 26 phút để lần ra nguồn gốc của xoài từ nông trại ban đầu, nơi chúng được thu hoạch.

Nhưng khi dựa vào công nghệ blockchain, Walmart có thể cung cấp thông tin cho khách hàng tất cả thông tin về chuỗi cung ứng loại xoài đang bán chỉ trong vòng 2,2 giây bằng cách quét mã QR (mã phản hồi nhanh) được dán trên hộp xoài.

Khách hàng chỉ cần sử dụng thiết bị đọc mã QR để nắm bắt được nguồn gốc của các lát xoài bán trong siêu thị của Walmart. Ảnh: Walmart

Do vậy, nếu loại xoài đang bán bị nhiễm khuẩn, Walmart sẽ nhanh chóng truy ra được nó được trồng ở nông trại nào, khu vực nào. Sau đó, Walmart sẽ xác minh xem có loại xoài đó bị nhiễm khuẩn từ nông trại đó hay trong quá trình vận chuyển. Nếu nguồn gốc nhiễm khuẩn là từ một nông trại cụ thể nào đó, thay vì thu hồi tất cả các loại xoài và đem đi tiêu hủy, Walmart chỉ cần thu hồi loại xoài có nguồn gốc từ nông trại nơi để xảy ra nhiễm khuẩn. Các loại xoài khác vẫn được duy trì trên kệ và điều này giúp tránh lãng phí thực phẩm rất lớn và tiết kiệm chi phí thu hồi.

Một báo cáo của Viện Tiếp thị thực phẩm và Hiệp hội các nhà sản xuất thực phẩm (Mỹ) cho biết, trung bình chi phí cho mỗi vụ thu hồi thực phẩm tại Mỹ tốn khoảng 10 triệu đô la Mỹ, đó là chưa kể thiệt hại về thương hiệu và doanh thu tiềm năng. Một số vụ thu hồi thực phẩm quy mô lớn có thể gây tốn kém đến một tỉ đô la Mỹ chẳng hạn như vụ đậu phụng nhiễm khuẩn salmonella vào chết 9 người ở Mỹ vào năm 2008-2009 khiến hàng trăm công ty phải thu hồi sản phẩm bơ đậu phụng, gây thiệt hại đến một tỉ đô la Mỹ.

Trong trường hợp dùng một hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm dễ dàng tiếp cận và kiểm tra có thể được xây dựng bằng công nghệ blockchain, giúp giảm thời gian mà các công ty và các cơ quan quản lý cần để xác định nguồn gốc của thực phẩm bị nhiễm khuẩn và nhanh chóng kiểm soát sự lây lan và hạn chế số người tiêu dùng bị ảnh hưởng.

Ngăn ngừa gian lận thực phẩm

Một báo cáo của công ty kiểm toán PwC cho biết, các vụ gian lận thực phẩm (kém chất lượng hoặc bị làm giả) gây thiệt hại cho ngành thực phẩm toàn cầu khoảng 40 tỉ đô la Mỹ mỗi năm. Công nghệ blockchain có thể giúp ngăn chặn các vụ gian lận thực phẩm bằng cách cung cấp cho khách hàng các thông minh minh bạch về nguồn gốc thực phẩm.

Cuối tháng 4 vừa qua, tập đoàn thương mại điện tử Alibaba (Trung Quốc) và bốn đối tác bao gồm công ty bưu chính Australia Post, công ty thực phẩm bổ sung Blackmores (Úc), công ty bưu chính New Zealand Post, hãng sữa Fonterra và (New Zealand) đã giới thiệu một hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm bằng công nghệ blockchain, cho phép khách hàng nắm bắt chuỗi cung ứng các thực phẩm bán trên các nền tảng thương mại điện tử của Alibaba, qua đó, giúp ngăn chặn hàng giả.

Hệ thống này sử dụng một cuốn sổ cái công khai để giúp truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng từ đầu đến cuối nhằm nâng cao niềm tin của người tiêu dùng và xây dựng một môi trường thương mại xuyên biên giới đáng tin cậy.

Với hệ thống này, các khách hàng mua các sản phẩm dầu cá của Blackmores và các sản phẩm sữa thương hiệu Anchor của Fonterra trên nền tảng thương mại điện tử Tmall Global của Alibaba có thể kiểm tra mọi quy trình trong chuỗi cung ứng của các sản phẩm này bằng cách dùng điện thoại di động quét mã QR được dán trên chúng. Alibaba cho biết sẽ áp dụng hệ thống truy xuất chuỗi cung ứng thực phẩm này cho nhiều mặt hàng trong tương lai.

Giúp nông dân được thanh toán nhanh hơn

Khoảng 1,5 tỉ gia đình trên thế giới kiếm sống bằng nghề nông với quy mô hoạt động nhỏ. Song một vấn đề mà mà nhiều nông dân gặp phải là sau khi giao nông sản cho người mua, họ phải chờ nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng mới được thanh toán. Điều này khiến cho cuộc sống của họ khó khăn hơn. Vì thế, nhiều công ty đã phát triển các ứng dụng dựa trên nền tảng blockchain để cung cấp dịch vụ chuyển tiền thanh toán ngang hàng gần như tức thời (thanh toán trực tiếp, không thông qua bên thứ ba chẳng hạn như ngân hàng) giữa nông dân và người bên mua nông sản.

Chẳng hạn, công ty khởi nghiệp AgriDigital (Úc) sử dụng một nền tảng quản lý giao dịch hàng hóa một cách thống nhất đầu tiên trên thế giới, giúp kết nối người nông dân, người mua hàng và các trung gian lưu trữ hàng hóa. Nền tảng này hoạt động dựa trên nền tảng blockchain và điện toán đám mây, hỗ trợ thanh toán ngay lập tức cho nông dân một khi nông sản của họ được xác nhận đã chuyển vào kho và quyền sở hữu nông sản đó được chuyển sang người mua. Tiến trình thanh toán này được thực hiện nhờ một hợp đồng thông minh của Agridigital tự động đánh giá hàng hóa sẽ giao, xác minh người mua có đủ số tiền thanh toán, nắm giữ số tiền cho nông dân trong thời gian hàng chờ giao và thanh toán cho nông dân khi hàng được giao.

Giám đốc điều hành AgriDigital bà Emma Weston chia sẽ, thực tế cho thấy, khi người nông dân chuyển hàng đến các kho chứa hàng, họ không biết khi nào sẽ được trả tiền. Từ vấn đề này, công ty muốn tạo ra một hệ thống nơi mà những người nông dân sẽ đảm bảo nhận được tiền sau khi họ giao hàng.

Vào năm 2016, AgriDigital đã thực hiện một giao dịch thanh toán hàng hóa theo thời gian thực lần đầu tiên trên thế giới. Sử dụng nền tảng quản lý giao dịch hàng hóa của AgriDigital, David Whillock, một nông dân trồng lúa mì ở bang New South Wales (Úc), đã giao 23 tấn lúa mì cho công ty Fletcher International Exports và ông được thanh toán sau khi giao hàng khoảng một tiếng đồng hồ.

Cho đến nay, đã có hơn 1.300 khách hàng sử dụng nền tảng quản lý giao dịch hàng hóa của AgriDigital và hơn 1,6 triệu tấn lương thực được giao dịch qua nền tảng này. AgriDigital cũng đã giúp thanh toán 360 triệu đô la Úc cho nông dân.

Nhiều thách thức

Những lợi ích to lớn mà công nghệ blockchain mang đến cho ngành nông nghiệp là rất rõ ràng. Tuy nhiên, bất kỳ cuộc chuyển đổi công nghệ nào cũng vướng các thách thức và nhược điểm.

Để công nghệ blockchain được triển khai hiệu quả, đòi hỏi tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng thực phẩm phải tiếp nhận công nghệ này song không phải tất phải công ty trong chuỗi cung ứng đều thành thạo nó.

Yêu cầu đầu tiên là phải có đường truyền kết nối internet đáng tin cậy. Song, đâykhông phải là sự lực chọn khả thi đối với nhiều nông dân sống ở các khu vực nông thôn, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Đó là chưa kể nhiều nông dân vẫn nghi ngờ công nghệ blockchain. Ngoài ra, các khác biệt trong quản lý cũng có thể ngăn cản ứng dụng công nghệ blockchain rộng rãi giữa các công ty thực phẩm và đồ uống quốc tế.

Dù công nghệ blockchain có thể ngăn ngừa gian lận, các giao dịch số vẫn dễ bị tổn thương nếu chúng trở thành mục tiêu của bọn tin tặc. Bất kỳ thiết bị nào (máy tính, laptop, điện thoại di động) trong hệ thống blockchain cũng là nguồn dễ bị tổn thương tiềm tàng trước các nguy cơ tin tặc chẳng hạn như do password yếu.

Theo Thời báo Kinh tế Sài Gòn

Từ khóa:

Other news