Mỹ, Trung Quốc nói gì về triển vọng thỏa thuận thương mại giai đoạn 2?

Kinh Tế

25/11/2019 | 02:22 GMT+7

Giai đoạn 2 của thỏa thuận thương mại giữa Washington và Bắc Kinh có ít khả năng xảy ra vì hai bên vẫn chật vật để đạt được thỏa thuận giai đoạn 1. Trung Quốc sẽ không thảo luận về giai đoạn 2 trước khi bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra, một phần vì muốn đợi xem liệu ông Trump có tái đắc cử. Mỹ chưa gây sức ép đủ lên Trung Quốc để thúc đẩy tốc độ ký thỏa thuận giai đoạn 1.

Tháng 10, Tổng thống Donald Trump phát biểu trong một cuộc họp báo với Phó thủ tướng Lưu Hạc rằng ông hy vọng Mỹ và Trung Quốc sẽ sớm bước vào giai đoạn 2 của tiến trình đàm phán thương mại sau khi giai đoạn 1 hoàn thành. Giai đoạn 2 sẽ tập trung vào các lo ngại chính của Washington về việc Bắc Kinh ăn cắp tài sản trí tuệ thông qua việc ép các doanh nghiệp Mỹ chuyển giao công nghệ.

Tuy nhiên, hy vọng về một thỏa thuận tham vọng hơn trong tương lai gần ngày càng giảm do tác động của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, những khó khăn gặp phải để hoàn thành thỏa thuận giai đoạn 1 và sự miễn cưỡng của Mỹ trong việc hợp tác với các nước khác để gây sức ép cho Trung Quốc, Reuters trích lời các quan chức, nhà lập pháp và chuyên gia thương mại của 2 nước.

Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc kéo dài suốt 16 tháng qua đã đẩy doanh nghiệp và nông dân Mỹ rơi vào tình trạng hỗn loạn, chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn và các nền kinh tế thế giới tăng trưởng trì trệ. Sự thất bại trong việc giải quyết các vấn đề chính dấy lên nghi vấn về việc liệu những hy sinh đó có xứng đáng. Trong khi đó, nhiều hành vi thương mại của Bắc Kinh, vốn bị nhiều nền kinh tế thị trường tự do coi là không công bằng, vẫn chưa được giải quyết.

Tuần trước, Reuters đưa tin thời gian ký thỏa thuận giai đoạn 1 có thể bị trì hoãn sang năm tới do 2 quốc gia bất đồng về yêu cầu gỡ thuế của Trung Quốc. Triển vọng cho giai đoạn 1 càng khó đoán hơn khi quốc hội Mỹ phê duyệt dự thảo luật ủng hộ những người biểu tình ở Hong Kong vào tuần trước.

Theo đó, các quan chức Bắc Kinh dự đoán 2 quốc gia sẽ không ngồi xuống thảo luận về thỏa thuận giai đoạn 2 trước khi bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra, một phần vì họ muốn đợi xem liệu Tổng thống Donald Trump có tái đắc cử.

"Ông Trump là người muốn ký các thỏa thuận này, không phải chúng tôi. Chúng tôi có thể đợi", một quan chức Trung Quốc nói.

Phát biểu trước quốc hội Mỹ này 20/11, Jim Costa, một quan chức thuộc đảng Dân chủ phụ trách 2 cơ quan về nông nghiệp ở California, cho biết các nguồn cận tin của Trung Quốc cũng nói với ông điều tương tự.

Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình bắt tay nhau tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 vào tháng 6. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, ưu tiên chính của ông Trump vào thời điểm hiện tại là đảm bảo đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với quy mô lớn, trong đó Trung Quốc cam kết sẽ mua lượng lớn nông sản Mỹ. Bởi đây là yếu tố có thể giúp ông Trump chiến thắng trong chiến dịch tranh cử chức tổng thống năm 2020, theo một quan chức trong chính quyền Trump.

Trong khi nội dung của thỏa thuận giai đoạn 1 được cho là sẽ tập trung vào việc Trung Quốc mua nông sản Mỹ, gỡ bỏ thuế quan và một số cam kết về sở hữu trí tuệ, giai đoạn 2 có thể giải quyết những lo ngại lớn hơn của Mỹ đối với Trung Quốc như hành vi gián điệp kinh tế, tấn công mạng, ép buộc chuyển giao công nghệ, bán phá giá hàng hóa và trợ cấp từ chính phủ trong nhiều năm qua.

"Cái khó hơn là gián điệp công nghiệp, bản quyền, việc tuân thủ các cam kết và vấn đề riêng tư và bảo mật", ông Costa nói.

Tuy nhiên, quan chức Mỹ thứ 2 nói: "Ngay sau khi kết thúc giai đoạn 1, chúng tôi sẽ bắt đầu đàm phán giai đoạn 2. Còn về khoảng thời gian để hoàn thành giai đoạn 2 thì tôi không thể dự đoán được".

Các cố vấn kinh tế của ông Trump đang có những quan điểm trái chiều: một số thúc đẩy tổng thống Mỹ nhanh chóng đồng ý ký thỏa thuận giai đoạn 1 để xoa dịu thị trường và doanh nghiệp, số khác muốn ông tiến tới một thỏa thuận toàn diện hơn. Cả Trung Quốc và Mỹ rõ ràng đều có lợi ích nếu hoàn thành thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 tương đối sớm, theo ông Matthew Goodman, chuyên gia thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và các vấn đề quốc tế của Mỹ.

Ông nhận thấy 2 cường quốc có cơ hội tốt để đặt bút ký thỏa thuận giai đoạn 1 nhưng vẫn chưa thực sự được thuyết phục rằng sẽ có một thỏa thuận quy mô lớn hơn được ký trước bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Ông cho rằng vấn đề quan trọng là Mỹ vẫn thiếu một chiến lược chặt chẽ để đối phó với Trung Quốc.

"Tôi nghĩ giai đoạn 1 có thể xảy ra bởi cả hai người đứng đầu đều muốn có nó. Tuy nhiên, Trung Quốc không mấy sẵn sàng thay đổi cơ cấu để có thể giúp thỏa thuận này được ký vào mùa xuân năm tới", ông Goodman nói trong một cuộc họp quốc hội Mỹ vào tuần trước.

Ông Josh Kallmer, cựu quan chức của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ và hiện là Phó chủ tịch Hội đồng Công nghệ Thông tin Mỹ, cho biết thỏa thuận giai đoạn 1 về cơ bản có thể xảy ra nhưng khó có thể tượng tượng rằng Washington và Bắc Kinh sẽ tiến tới đàm phán giai đoạn 2 trong năm tới.

Mỹ cần phối hợp chặt chẽ hơn với các đồng minh để gây áp lực cho Trung Quốc trong việc thực hiện các thay đổi cơ cấu cần thiết, như chấm dứt ép buộc chuyển giao công nghệ và tuân thủ nghiêm chỉnh hơn về quyền sở hữu trí tuệ, các chuyên gia thương mại và cựu quan chức Mỹ nhận định.

Trong khi đó, Global Times ngày 25/11 đưa tin rằng Bắc Kinh và Washington đang rất gần với thỏa thuận giai đoạn 1. Trang thông tin này cũng dẫn lời các chuyên gia thân cận với chính phủ Trung Quốc cho biết Bắc Kinh vẫn giữ cam kết tiếp tục đàm phán cho giai đoạn 2 hoặc thậm chí giai đoạn 3 với Washington.

Thanh Long - NDH

Theo Reuters

Từ khóa:

Other news