Cách đây 70 năm, ngày 11-6-1948, giữa lúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang vào giai đoạn gay go, ác liệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Đây là lời hiệu triệu toàn dân Việt Nam đẩy mạnh các phong trào thi đua cho công cuộc kháng chiến và kiến quốc. 

Mở đầu Lời kêu gọi, Hồ Chí Minh đã đề cập đến mục đích của thi đua là “Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”. Đây vốn là những nhiệm vụ cấp bách đã được Người đề ra từ những ngày đầu tiên sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công. Tựu chung lại, đó là các thứ giặc nội xâm và ngoại xâm. Hơn ai hết, Hồ Chủ tịch hiểu rõ những nguy cơ của giặc nội xâm bên cạnh giặc ngoại xâm đang hiện hữu. “Giặc đói” và “giặc dốt” là những thứ giặc có thể khiến cho một dân tộc gục ngã, một quốc gia bị suy vong. Phải đặt trong bối cảnh lịch sử khi đó mới hiểu hết tính cấp bách của việc diệt “giặc đói” và “giặc dốt”: Trong khi ký ức kinh hoàng về nạn đói năm 1945 còn chưa nguôi ngoai, Việt Nam đã phải bước vào cuộc trường chinh kháng chiến gian khổ, đối đầu với kẻ thù hung bạo mạnh gấp bội. Nhưng với niềm tin mãnh liệt vào nhân dân, sức mạnh to lớn của quần chúng, Hồ Chí Minh đã khơi dậy lòng yêu nước trong mỗi người dân ở trong và ngoài nước, đoàn kết họ lại thành một lực lượng vô địch đúng như Người từng nói: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, lướt qua mọi sự hiểm nguy, khó khăn, nó nhấn chím tất cả lũ bán nước và cướp nước”.

Kiều bào người Việt tại tỉnh Udon Thani - Thái Lan long trọng tổ chức Lễ kỉ niệm 128 năm ngày sinh chủ tịch Hồ Chí Minh 19/5/2018

Sau “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” năm 1946, đến lượt “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chạm đến hàng triệu triệu trái tim mỗi người con đất Việt ở bất cứ nơi đâu trên thế giới này, như lời hịch hiệu triệu toàn dân, không biệt già trẻ, gái trai, địa vị sang hèn, mỗi người tùy theo khả năng, vị trí đều có thể đóng góp vào sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc. Không chỉ có đồng bào trong nước, kiều bào ta ở nước ngoài cũng ra sức hưởng ứng lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch. Trong những năm 50, 60 đã chứng kiến hàng trăm lượt trí thức Việt kiều từ khắp nơi trên thế giới không ngại gian khổ, hy sinh, trở về Tổ quốc tham gia vào công cuộc kháng chiến cứu nước, trong đó phải kể đến phong trào hồi hương của hàng vạn kiều bào Thái Lan hưởng ứng lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch về nước tham gia kháng chiến và kiến thiết đất nước. Đối với Việt kiều Thái Lan, Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương đạo đức, sự tận tụy với Tổ quốc, nhân dân. Khu di tích Hồ Chí Minh, con đường mang tên Thầu Chín tại làng Nỏng Ôn, tỉnh Udonthani là niềm tự hào to lớn đối với toàn thể Cộng đồng người Việt tại Thái Lan. Quãng thời gian hoạt động tại Thái Lan (1928 - 1929), bà con Việt kiều đã học tập được ở Hồ Chủ tịch nhiều đức tính quý báu như cần kiệm, chịu thương chịu khó và tấm lòng vì nước vì dân. Những đức tính ấy vẫn được kiều bào gìn giữ, truyền lại cho thế hệ con cháu hôm nay. 

70 năm đã trôi qua kể từ ngày Hồ Chủ tịch viết Lời kêu gọi thi đua ái quốc, vẫn còn đó những thách thức của đất nước trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh. Tôi trộm nghĩ ai mang trong mình dòng máu con lạc cháu hồng mà không một lần trăn trở trước vận nước? Nên mỗi kiều bào dù ở bất cứ đâu, hoàn cảnh và chính kiến dù khác nhau cũng cần một lòng hướng về đất mẹ, đóng góp thiết thực cho sự phát triển, trường tồn của dân tộc Việt.

Với Kiều bào Thái Lan, hai tiếng Bác Hồ hết sức thiêng liêng. Và nghĩ về Bác lòng ta trong sáng hơn, nhân 70 năm Lời kêu gọi thi đua ái quốc, kiều bào Thái Lan lại nhớ đến Người, vị cha già dân tộc, cả một đời vì nước vì dân. Cầu mong anh linh của Người sẽ tiếp sức, dẫn lối cho dân tộc Việt Nam vượt qua thác ghềnh, để đến một ngày đất nước có thể “sánh vai với các cường quốc năm châu” như Người hằng mong ước.

Hồ Lâm

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả tại Bangkok